"Kurban" kelimesi; yaklaşmak, Allah'a yakın olmaya vesile olan şey anlamına gelir. Dinî terim olarak kurban, Allah rızasını kazanmak amacı ve ibadet niyetiyle belirli vakitte, belirli nitelikleri taşıyan hayvanı usulünce kesmek demektir.
Yüce dinimiz insanı yaratıcısına yakınlaştırmak, O'na ulaştırmak veya Allah ile kulu arasındaki bağı sağlamlaştırmak ve benzeri maksatlarla çeşitli ibadetleri meşru kılmıştır ki, Namaz, Oruç, Hacc, Zekât ve kurban ibadeti de bunlardan bazılarıdır.

Bir ibadet olarak kurban insanlık tarihi kadar eskidir. İnsanlık tarihi boyunca hemen bütün dinlerde kurban kesmek, insanı Allah'a manen yaklaştıran bir ibadet sayılmıştır. Kur'an-ı Kerim'de Hz. Âdem'in iki oğlunun Allah'a kurban takdim ettiklerinden haber verilmesi "Onlara, Âdem'in iki oğlunun haberini gerçek olarak anlat: Hani birer kurban takdim etmişlerdi de birisinden kabul edilmiş, diğerinden ise kabul edilmemişti. (Kurbanı kabul edilmeyen kardeş (Kabil), kıskançlık yüzünden), -Andolsun seni öldüreceğim- dedi. Diğeri (Habil) de-Allah ancak takvâ sahiplerinden kabul eder- dedi" (Mâide, 5/27) ve ekledi, "Andolsun ki sen, öldürmek için bana elini uzatsan (bile) ben sana öldürmek için el uzatacak değilim. Ben âlemlerin Rabbi olan Allah'tan korkarım. Ben istiyorum ki, sen, hem benim günahımı hem de kendi günahını yüklenip ateşe atılacaklardan olasın; zalimlerin cezası budur. Nihayet nefsi onu, kardeşini öldürmeye itti ve onu öldürdü: bu yüzden de kaybedenlerden oldu. Derken Allah, kardeşinin cesedini nasıl gömeceğini göstermek için yeri eşeleyen bir karga gönderdi. (Katil kardeş) -Yazıklar olsun bana! Şu karga kadar da olamadım mı ki, kardeşimin cesedini gömeyim dedi ve ettiğine yananlardan oldu." (Mâide 5/28-29-30-31).

Bu Ayet-i Kerimeler, Allah'a yaklaşmak maksadıyla O'na kurban ibadetinin insanlıkla birlikte başladığına işaret etmektedir. Âdem'in iki oğlu Hâbil ve Kâbil'dir. O günün uygulaması gereği Kâbil, bir miktar değersiz ekin, Hâbil ise en iyi bir koç kurban ederek Allah'a sunmuşlardır. Allah, Hâbil'in kurbanını kabul etmiş, Kâbil'in kurbanını ise kabul etmemiştir.

Kurban, Allah'ın dininin işaretlerinden biridir. Yüce Allah, her semavî din mensupları için kurban ibadetini meşhur kılmış olduğunu şu ayette açıkça beyan etmektedir. "Kurbanlık deve sığırları da, sizin için Allah'ın (dininin) nişanelerinden (kurban) kıldık. Sizin için onlarda hayır vardır. O halde, onları saf saf sıralanmış dururken (kurban edeceğinizde) üzerlerine Allah'ın adını anın. Yanları yere yaslandığı vakit (yani canları çıktığında) onların etlerinden yiyin, kanaat edip istemeyene de, isteyene de yedirin. Böylece onları sizin emrinize verdik ki, şükredesiniz." (Hacc, 22/36)

Bunun yanında bir başka Ayette ilâhî dinlerin hepsinde kurban hükmünün varlığına işaret edilmektedir. "Biz, her ümmete -(Kurban kesmeye uygun) hayvan cinsinden kendilerine rızık olarak verdiklerimiz üzerine Allah'ın adını ansınlar diye- kurban kesmeyi gerekli kıldık. İlâhınız bir tek İlâh'tır. Öyle ise, O'na teslim olun. (Ey Muhammed!) O ihlâslı ve mütevazi insanları müjdele." (Hacc, 22/34)
Kurban kesen kişi kazancı ile aldığı ya da yetiştirdiği bir hayvanı sırf Allah'ın emri olduğunu düşünerek ve hiçbir maddî karşılık beklemeksizin kurban eder. Böylece insan Allah'ın emrine boyun eğmekte, kulluk bilincini ortaya koymaktadır.
Arefe günü sabah namazından sonra başlayıp Kurban Bayramı'nın dördüncü gününün ikindi namazının sonuna kadar her farzdan sonra teşrik tekbirleri çekmek vaciptir. Bu tekbir sözleriyle bizler, hac görevini yapanlarla aynı sözleri ve duyguları paylaşmış oluruz.

Kurban kesen kişi, Hz. İbrahim ve İsmail arasında geçen çetin imtihanı yeniden yaşamaktadır. Böylece kendimizin de Hz. İbrahim ve İsmail gibi Allah'a itaat imtihanına hazır olduğumuzu simgesel bir davranışla göstermiş oluruz.

Kurban ibadetinin hem bireye, hem de topluma birçok yararı vardır. Bu ibadet bize başkalarını da düşünme ve onlara yardım etme alışkanlığı kazandırır.

Kurban ibadeti, toplumsal bilincin canlanmasına, toplumda dostluk ve kardeşlik ilişkilerinin gelişmesine katkıda bulunmaktadır. Özellikle komşular arasındaki dostluk ve kardeşlik bağlarının kuvvetlenmesini sağlar.

Yüce Mevlâ'dan keseceğimiz kurbanlarımızın kabulünü niyaz ederim. Bayramınız mübarek olsun.