Avrupa Batı Trakya Türk Federasyonu (ABTTF), 6-7 Mayıs tarihleri arasında Brüksel'de Birleşmiş Milletler (BM) Azınlık Sorunları Özel Raportörü Prof. Fernand de Varennes tarafından ilk kez gerçekleştirilen Azınlık Sorunları 1. Bölgesel Forumu'na katıldı. Budapeşte merkezli Tom Lantos Enstitüsü'nün desteği ile düzenlenen, Avrupa Milletleri Federal Birliği'nin (FUEN) de ortak kuruluşlardan biri olarak yer aldığı foruma Batı Trakya Türk Azınlığı'nı temsilen ABTTF Uluslararası İlişkiler Direktörü Melek Kırmacı Arık ile ABTTF Brüksel Temsilciliği'nden Aykut Garipoğlu katılırken, Batı Trakya Azınlığı Yüksek Tahsilliler Derneği (BTAYTD) üyesi ve Trakya Üniversitesi Balkan Araştırmaları Enstitüsü öğretim üyesi Dr. Ali Hüseyinoğlu da forumda davetli konuşmacı olarak yer aldı.

ABTTF, iki dilli azınlık anaokulları ile azınlık ilkokullarındaki öğretmen, müfredat ve ders kitapları sorununu gündeme taşıdı;Yunan makamlarından Batı Trakya Türkleri ile diyalog içerisinde sorunlara çözüm üretmesini istedi

Avrupa'da yaşayan azınlıkların sesini duyurma imkanı sağlayan bölgesel foruma; hükümetler, BM mekanizmaları ve organları ile Avrupa'daki hükümetler arası kuruluşlar ve sivil toplum kuruluşu temsilcilerinden oluşan yaklaşık 150 kişi katıldı. ABTTF, BTAYTD ve Batı Trakya Azınlığı Kültür ve Eğitim Şirketi (BAKEŞ) tarafından Mart 2019'da Gümülcine'de düzenlenen eğitim konulu çalıştay ve konferansa katılan BM Azınlık Sorunları Özel Raportörü Prof. Fernand de Varennes'in yaptığı açılış konuşması ile başlayan forumda, BM Özel Raportörü'nün tematik önceliklerinden biri olan dilsel azınlıkların eğitim alanındaki hakları ele alındı.

İnsan hakları ve azınlık dili eğitiminin tartışıldığı ilk oturumda söz alan ABTTF, Yunanistan'da 1923 Lozan Antlaşması ile eğitimde özerk kılınan Batı Trakya Türk toplumunun anadilde eğitim hakkı ile birlikte kendi okullarını kurma ve yönetme hakkına sahip olduğunu hatırlatarak, Yunanistan'da 2006'da okul öncesi eğitimin zorunlu olmasının ardından Batı Trakya Türkleri'nin sahip olduğu özel eğitim sistemi içerisinde özel anaokulları olarak eğitim verecek iki dilli azınlık anaokulları kurmasına devletin ısrarla izin vermediğini aktardı.

Eylül 2018'de Batı Trakya'yı ziyaret eden Avrupa Azınlık Hakları Grubu (MRG Europe) Direktörü Neil Clarke'ın moderatörlüğünde gerçekleştirilen ikinci oturumda kamusal politika hedefleri ve uygulamalar gündeme taşındı. Bu oturumda konuşan ABTTF, Batı Trakya Türk toplumunun antlaşmalar uyarınca eğitimde özerk olmasına rağmen eğitimin her düzeyinde devlet kontrolünün çok sıkı olduğunu söyledi. Diyalog ortamının olmadığı koşullar altında devletin tek taraflı ve dayatmacı eğitim politikaları sürdürdüğünü belirten ABTTF, Türk ilkokullarında düşük kalitedeki eğitim sorununu çözmek yerine devlet okul sistemi içerisinde atılan devlet anaokullarında azınlık mensubu bir kişinin tercüman olarak anasınıfında görev yapması gibi adımların sorunları çözmekten uzak olduğunu söyledi.

Azınlıkların dilsel hakları ve çok dillilik çerçevesinde eğitimde pedagojik yaklaşımların ele alındığı ikinci günde; kalite, kaynaklar ve yönetim çerçevesinde insan hakları yükümlülüklerinin etkin olarak yerine getirilmesi konulu son oturumda Dr. Ali Hüseyinoğlu sunum yaptı. Bölgeyi ve Batı Trakya Türk toplumunu tanıtan Hüseyinoğlu, Batı Trakya Türkleri'nin sahip olduğu eğitim sisteminin özelliklerini aktardı. Anadilde eğitim hakkının azınlıkların varlıklarını devam ettirmesi açısından yaşamsal önemde olduğunu belirten Hüseyinoğlu, tek taraflı adım atmak yerine karar alma mekanizmalarının Batı Trakya Türk toplumu ile diyalog ve iş birliği içerisinde olması gerektiğini aktardı.

Son oturumda konuşan ABTTF, Eylül 2018'de azınlık okullarında patlak veren ders kitapları krizi ve azınlık okullarının protestosunu dile getirmekle birlikte Gümülcine'deki Medrese-i Hayriye'de Türkçe ders saatlerinin azaltılmasını gündeme taşıdı. ABTTF, Yunan makamlarının tek taraflı ve dayatmacı bir anlayış ile hayata geçirdiği uygulamaların güvensizlik yarattığını dile getirerek Yunan makamlarından Batı Trakya Türk toplumu ile iş birliği içerisinde sorunlara çözüm getirmesini istedi.

Foruma katılan Çam Arnavutları ve Ulahların temsilcileri de Yunanistan'ın ülkede yalnızca dini azınlıkları tanıdığını dile getirerek, Yunanistan'ın ülkedeki hiçbir etnik ya da ulusal azınlığı veya dilsel azınlıkları tanımamasını eleştirdiler; tanınmadıkları için anadilde eğitim hakkına da sahip olmadıklarını ifade ettiler.

Farklı oturumlarda söz alarak konuşma yapan Yunanistan, Lozan Antlaşması ile Batı Trakya'da yalnızca Müslüman azınlık olduğunu belirterek, söz konusu azınlığın da üç farklı etnik gruptan oluştuğu yönündeki resmi görüşünü tekrar etti. Batı Trakya Türk toplumunun sahip olduğu okul sistemi içerisinde özerk yapıda olduğunu söyleyen Yunanistan, devletin yeni ders kitapları ile yeni müfredatın yanı sıra Türkçe programında görev yapan azınlık öğretmenlerinin yetiştirilmesi için yeni bir bölüm kurulması gibi olumlu adımlar attığını ifade etti.