Tüm dünyanın yakından takip ettiği Rusya ile Ukrayna arasındaki savaş birinci yılını doldurdu. Binlerce insanın hayatını kaybettiği, milyonlarca insanın ise ülkesini terk etmek zorunda kaldığı savaştan geriye sadece kan ve gözyaşı kaldı.

Rusya'nın 24 Şubat 2022'de başlayan Ukrayna işgali, İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana Avrupa'daki en büyük ölçekli savaş olarak kayıtlara geçti. Rusya tarafından açıklanan rakamlara göre Rus cephesi 270 binden fazla kayıp verirken Ukrayna cephesi de en az 30 bin sivil olmak üzere 135 bin kayıp verdi. Şehirlerin yerle bir olduğu savaş sadece iki ülkede değil tüm dünyada büyük yankı uyandırdı.

AVRUPA ALTERNATİF ENERJİ ARAYIŞINA GİRDİ
Savaş öncesi dönemde enerji tedarikinde Rusya'ya göbekten bağlı Avrupa, alternatif çözümlerle bağımlılığını minimum düzeye indirdi askeri harcamaları asgari düzeyde tutan Avrupa ülkeleri, bu kararlarından cayarak savunma bütçelerinde ciddi artışa gitti. Dünyanın tahıl ambarı kabul gören Ukrayna'nın tahıl sevkıyatındaki aksama ve bir diğer büyük tahıl tedarikçisi Rusya'ya uygulanan ambargolar nedeniyle gıda krizi baş gösterdi.

GIDA KRİZİ BAŞ GÖSTERDİ
Ukrayna önemli bir tahıl ve ayçiçek üreticisi konumunda bulunuyor. Ukrayna, ayçiçek arzının yarısından fazlasının üreticisi. ABD Tarım Bakanlığı verilerine göre, Ukrayna küresel mısır arzının yüzde 15'i ve buğday ticaretinin yüzde 10'undan sorumlu. Savaşın başlamasının ardından Rusya'nın Ukrayna'nın Karadeniz limanlarına girişini engellemesiyle tahılların ihracatı durdu. İhracatın engellenmesi en çok Mısır ve Hindistan gibi, Ukrayna'nın tahıl ve ayçiçek yağı ithalatına bağımlı olan ülkeleri etkiledi. Dünya genelinde gıda fiyatları yükselirken, gıdaya erişimde halihazırda güçlük çeken Afrika ülkeleri için alarm zilleri çaldı. Sancılı süreç, Türkiye'nin arabulucuğu ile çözüme ulaştı. Rusya, Türkiye'nin garantörlüğünde Karadeniz ablukasını tahıl koridoru oluşması için esnetti.

15 MİLYON İNSAN YURDUNU TERK ETTİ
Rusya saldırısından bu yana çoğu kadın ve çocuk 7,2 milyon Ukraynalı ülkesini terk etti, en az 8 milyonu da ülke içinde yerinden edildi. Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği'nin (UNHCR) verilerine göre, ilk etapta komşu ülkelere kaçan 3,2 milyon kişi, sonrasında başka ülkelere geçti. Polonya'dan sonra, en çok Ukraynalı sığınmacı alan ülke yaklaşık 1 milyon kişi ile Almanya oldu. Savaştan kaçan yaklaşık 2,3 milyon Ukraynalının ise ülkesine geri döndüğü kaydedildi. Ukraynalıların Avrupa ülkelerine gelişi, hem büyük bir desteği harekete geçirdi hem de sistemlerinin zorlanmasına neden oldu. Yeni bir ülkeye yerleşen sığınmacılar, ülkelerde aşırı sağ görüşün güçlenmesine yol açtı.

NATO DEVREYE GİRDİ
Rusya'nın Ukrayna'yı işgal etmesi dünya siyasetinde de geniş bir etki uyandırdı. Ambargolarla dünya siyasetinden ve ekonomisinden izole edilmeye çalışılan Rusya, kendisine ambargo uygulamayan Çin ile ilişkilerini geliştirdi. İşgal öncesi dönemde ABD ile Brüksel arasında ciddi fikir ayrılıkları gözlemlenirken, savaşın başlangıcıyla birlikte iki aktörün müttefiklik anlayışıyla hareket ettiği gözlemlendi. Doğu'da Rusya ve Çin'in olduğu, Batı'da ABD ve AB'nin olduğu yeni bir Doğu ve Batı jeopolitik/ekonomik blok ayrımı oluştu. İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra kurulan NATO için 2019 yılında Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, "Beyin ölümü gerçekleşti" demişti. Ukrayna Savaşı, dünyanın en güçlü askeri ittifakı olan örgütü yeniden sahneye taşıdı. NATO ülkelerinin Ukrayna'ya silah ve mühimmat desteği sağlaması, savaşı gayriresmi statüde NATO-Rusya çekişmesine dönüştürdü.

SİLAH YAÄžDI
Başta ABD olmak üzere Batılı müttefikler Ukrayna'ya tam anlamıyla silah yağdırdı. Yapılan silah sevkıyatı maliyetinin 100 milyar doları geçtiği ifade ediliyor. Yardımlar arasında HIMARS topçu sistemleri, tanksavar ve uçaksavar sistemleri, hava savunma sistemleri, zırhlı araçlar, ağır makinalı tüfekler ve askeri ekipmanlar bulunuyor. Son olarak Alman yapımı Leopard 2 tanklarının Ukrayna'ya tedarik edilmesi kararlaştırıldı. ABD yapımı F-16 savaş uçaklarının Ukrayna'ya tedariki ise tartışılıyor.