Σε έ»έ¯έ³ους μέ®νες συμÏ€έ»έ·ρÏŽνονται 27 χρόνια αÏ€ό τέ·ν αÏ€οφρέ¬έ´α νύχτα των έ™μέ¯Ï‰ν τέ·ς 31έ·ς έ™ανουαρέ¯ου 1996 και έ· ρέ·τορικέ® των εέ»έ»έ·νοτουρκικÏŽν σÏ‡έ­σεων μοιέ¬έ¶ει σαν ο χρόνος να έ­Ï‡ει Ï€αέ³ÏŽσει ακριέ²ÏŽς σε εκεέ¯νο το έ²ρέ¬έ´υ τέ·ς Ï€αρ' οέ»έ¯έ³ο έ³ενικευμέ­νέ·ς έ­νοÏ€έ»έ·ς σÏέ³κρουσέ·ς μεταέ¾Ï των έ´Ïο χώρων, Ï€ου κατέ­έ»έ·έ¾ε με τέ·ν έ³νωστέ® μεσοέ»έ¬έ²έ·σέ· των ΑμερικανÏŽν έ´ια του μακαρέ¯τέ· Ρέ¯τσαρντ έ§όέ»μÏ€ρουκ, τότε αναÏ€έ»έ·ρωτέ® υÏ€ουρέ³ού εέ¾Ï‰τερικÏŽν των ΗΠΑ.

Τα έ¸ετικέ¬ έ²έ®ματα Ï€ου έ­έ³ιναν στο έ´ιέ¬έ²α των έ´εκαετιÏŽν Ï€ου ακοέ»οÏέ¸έ·σαν, όπως έ· έ¬ρσέ· του εέ»έ»έ·νικού έ²έ­το στο έ•έ»σέ¯νκι έ³ια τέ·ν έ­ναρέ¾έ· συνομιέ»ιÏŽν έ³ια τέ·ν ευρωπαÏŠκέ® έ­νταέ¾έ· τέ·ς Τουρκέ¯ας, Ï€ου συνέ´υέ¬στέ·κε με τέ·ν έ´ιÏ€έ»Ï‰ματέ¯α των σεισμÏŽν το 1999 - 2000, έ· κατοÏ€ινέ® εέ»έ»έ·νοτουρκικέ® Ï€ροσέ­έ³έ³ισέ· αÏ€ό τέ·ν κυέ²έ­ρνέ·σέ· Κ. Καραμανέ»έ®, οι ισχυροέ¯ Ï€οέ»ιτικοέ¯ έ´εσμοέ¯ του έ“. ΠαÏ€ανέ´ρέ­ου με τις τουρκικέ­ς Ï€οέ»ιτικέ­ς έ·έ³εσέ¯ες, ακόμα και οι ανταέ»έ»αέ³έ­ς εÏ€ισκέ­Ïˆεων Τσέ¯Ï€ρα - έ•ρτνοέ³έ¬ν σε Αέ¸έ®να και έ†έ³κυρα αντέ¯στοιχα, έ´εν μνέ·μονεύονται σέ®μερα Ï€έ»έ­ον αÏ€ό κανέ­ναν στέ·ν έ•έ»έ»έ¬έ´α. έ™έ´ιαέ¯τερα, μέ¬έ»ιστα, αÏ€ό τέ·ν στιέ³μέ® Ï€ου έ­σέ²έ·σε έ¬έ´οέ¾α έ· αÏ€όÏ€ειρα Ï€ροσέ­έ³έ³ισέ·ς Μέ·τσοτέ¬κέ· με τον Τούρκο Ï€ρόεέ´ρο τον χειμÏŽνα Ï€ου Ï€ροέ·έ³έ®έ¸έ·κε.

Η Ï€αρέ¬μετρος των συντριÏ€τικέ¬ Ï€ερισσότερων Ï€ροσεέ³έ³έ¯σεων Ï€ου εμφανέ¯έ¶ονται στον έ´έ·μόσιο έ´ιέ¬έ»οέ³ο και στα ΜΜέ• συέ³κέ»έ¯νουν στέ·ν αέ¯σέ¸έ·σέ· μιας εÏ€ικεέ¯μενέ·ς Ï€οέ»εμικέ®ς σÏέ³κρουσέ·ς. Στέ·ν έ²έ¬σέ· αυτέ®ς τέ·ς έ¸εωρέ¯ας έ¾εέ´ιÏ€έ»ÏŽνονται όέ»α τα σενέ¬ρια Ï€ου έ­Ï‡ουν να κέ¬νουν με το μέ­έ»έ»ον των σÏ‡έ­σεων των έ³ειτονικÏŽν - και συμμαχικÏŽν εντός του ΝΑΤΟ- χωρÏŽν.
έ•υτυχώς, Ï€αραμέ­νουν ακόμα όρέ¸ιοι, με έ»αμÏ€ρότατέ· Ï€νευματικέ® έ´ιαÏέ³εια, εÏ€ιστέ·μονικέ® εÏ€έ¬ρκεια και τεκμέ·ρέ¯Ï‰σέ· εκεέ¯νοι οι αναέ»υτέ­ς Ï€ου εÏ€ιμέ­νουν να Ï€ροσέ´ιορέ¯έ¶ουν τέ·ν εέ»έ»έ·νοτουρκικέ® Ï€ροσέ­έ³έ³ισέ· και τον έ´ιέ¬έ»οέ³ο ως τέ·ν μόνέ· Ï€ραέ³ματικέ¬ επωφεέ»έ® οέ´ό εÏ€έ¯έ»υσέ·ς έ¶έ·τέ·μέ¬των Ï€ου έ»ιμνέ¬έ¶ουν εÏ€έ¯ έ´εκαετέ¯ες.

έˆνας αÏ€ό αυτούς εέ¯ναι ο καέ¸έ·έ³έ·τέ®ς Π. Κ. έ™Ï‰ακειμέ¯έ´έ·ς, Ï€ρÏŽέ·ν Ï€ρεσέ²ευτέ®ς - σύμέ²ουέ»ος του έ¥Πέ•έž και μέ­έ»ος τέ·ς συμέ²ουέ»ευτικέ®ς εÏ€ιτροÏ€έ®ς του έ•έ›έ™ΑΜέ•Π.

Με έ¬ρέ¸ρο του Ï€ου έ´έ·μοσιεÏέ¸έ·κε στέ·ν έ·έ»εκτρονικέ® έ­κέ´οσέ· του έ’έ®ματος, μιέ»έ¬ει έ³ια «τέ·ν στρατέ·έ³ικέ® των τριÏŽν καέ»αέ¸ιÏŽν» Ï€έ¬νω στα οÏ€οέ¯α Ï€ρέ­Ï€ει να έ²ασιστεέ¯ έ· εέ¾ομέ¬έ»υνσέ· των εέ»έ»έ·νοτουρκικÏŽν σÏ‡έ­σεων και έ· αÏ€οκατέ¬στασέ· τέ·ς φιέ»έ¯ας και τέ·ς συνερέ³ασέ¯ας σε έ²έ¬έ¸ος χρόνου.

«Το Ï€ρÏŽτο καέ»έ¬έ¸ι έ¸α συέ³κροτεέ¯ τέ· έ¸ετικέ® agenda έ³ια τέ·ν Τουρκέ¯α (...) και με αφετέ·ρέ¯α σχετικέ­ς Ï€ροτέ¬σεις του Ï€αρεέ»έ¸όντος έ¸α Ï€εριέ»αμέ²έ¬νει (εκτός αÏ€ό τέ· συμμετοÏ‡έ® τέ·ς Τουρκέ¯ας στέ·ν έ•υρωπαÏŠκέ® Ποέ»ιτικέ® Κοινότέ·τα - έ•ΠΚ) τα ακόέ»ουέ¸α έ­έ¾ι σέ·μεέ¯α:
(I) έ•κσυέ³Ï‡ρονισμός τέ·ς τεέ»Ï‰νειακέ®ς έ­νωσέ·ς έ· οÏ€οέ¯α χρονοέ»οέ³εέ¯ται αÏ€ό το 1995 ως κύρια Ï€αρέ¬μετρος τέ·ς συμφωνέ¯ας τέ·ς έ†έ³κυρας (1963). (...)
(II) ΑÏ€εέ»ευέ¸έ­ρωσέ· έ¸εωρέ®σεων (visa). Συνιστέ¬ Ï€έ¬έ³ιο αέ¯τέ·μα τέ·ς Τουρκέ¯ας. Η έˆνωσέ· έ­Ï‡ει έ´εσμευέ¸εέ¯ έ³ια τέ·ν ικανοÏ€οέ¯έ·σέ® του χωρέ¯ς όμως να ανταÏ€οκριέ¸εέ¯ ούτε στο Ï€εριεχόμενο ούτε στα χρονικέ¬ όρια καέ¸ÏŽς έ· Τουρκέ¯α έ´εν εκÏ€έ»έ®ρωσε το σύνοέ»ο των (72) Ï€ροÏ‹Ï€οέ¸έ­σεων (benchmarks).

(III) ΣυμμετοÏ‡έ® Τουρκέ¯ας σε PESCO - Μόνιμέ· έ”ιαρέ¸ρωμέ­νέ· Συνερέ³ασέ¯α (του έ¬ρέ¸. 42,6 τέ·ς Συνέ¸έ®κέ·ς τέ·ς έ›ισαέ²όνας). Πρόκειται έ³ια projects στο Ï€εέ´έ¯ο τέ·ς αμυντικέ®ς Ï€οέ»ιτικέ®ς - κοινέ®ς έ¬μυνας τέ·ς έˆνωσέ·ς. Η Τουρκέ¯α έ­Ï‡ει εκέ´έ·έ»ÏŽσει το ενέ´ιαÏ†έ­ρον συμμετοÏ‡έ®ς. έ•έ»έ»έ¬έ´α, Κύπρος και έ¬έ»έ»ες χώρες έ­Ï‡ουν αντιταÏ‡έ¸εέ¯. (...)

(IV) έ”ιέ¬έ»οέ³ος έ•έ• - Τουρκέ¯ας σε τομεακέ­ς Ï€οέ»ιτικέ­ς. έ•έ¯ναι έ®έ´έ· στέ· έ´ιαέ´ικασέ¯α αέ»έ»έ¬ μÏ€ορεέ¯ να έ´ιευρυνέ¸εέ¯ και να εντατικοÏ€οιέ·έ¸εέ¯.

(V) Μετανέ¬στευσέ·. Η έ”έ®έ»Ï‰σέ· του Μαρτέ¯ου 2016 Ï€ου ρυέ¸μέ¯έ¶ει τις σÏ‡έ­σεις έ•έ• - Τουρκέ¯ας στο μεέ¯έ¶ον αυτό έ¸έ­μα εέ¯ναι έ®έ´έ· έ¾εÏ€ερασμέ­νέ·. έ”εν εφαρμόέ¶εται έ¬έ»έ»Ï‰στε αÏ€ό καμέ¯α Ï€έ»ευρέ¬. έ§ρειέ¬έ¶εται έ­να έ¬έ»έ»ο, σÏέ³Ï‡ρονο κανονιστικό Ï€έ»αέ¯σιο Ï€ου μεταέ¾Ï έ¬έ»έ»Ï‰ν να ακυρÏŽνει και τα τοέ¾ικέ¬ φαινόμενα (ερέ³αέ»ειοÏ€οέ¯έ·σέ· Ï€ροσÏ†Ïέ³Ï‰ν/μεταναστÏŽν κ.έ»Ï€.).

(VI) έ•Ï€αναέ²εέ²αέ¯Ï‰σέ· του στόχου τέ·ς Ï€έ»έ®ρους έ­νταέ¾έ·ς τέ·ς Τουρκέ¯ας, εφόσον έ²έ­έ²αια έ· τεέ»ευταέ¯α εκÏ€έ»έ·ρÏŽσει όέ»ες τις Ï€ροÏ‹Ï€οέ¸έ­σεις και κριτέ®ρια (σεέ²ασμός κρέ¬τους έ´ικαέ¯ου, ατομικÏŽν έ´ικαιωμέ¬των, έ´ιεέ¸νούς έ´ικαέ¯ου κ.έ»Ï€.). Ο στόχος τέ·ς έ­νταέ¾έ·ς εέ¯ναι μεέ¯έ¶ονος στρατέ·έ³ικέ®ς σέ·μασέ¯ας και έ´εν Ï€ρέ­Ï€ει να εέ³καταέ»ειÏ†έ¸εέ¯. Αέ»έ»έ¬ εκ των Ï€ραέ³μέ¬των μετατέ¯έ¸εται έ³ια το απώτερο μέ­έ»έ»ον ενÏŽ έ· έ´ιαÏ€ραέ³ματευτικέ® έ´ιαέ´ικασέ¯α (Ï€ου έ¬ρχισε το 2005 - έ­Ï‡ουν ανοέ¯έ¾ει 16 αÏ€ό τα 35 κεÏ†έ¬έ»αια και έ­Ï‡ει κέ»εέ¯σει μόνο έ­να) έ¸α κινεέ¯ται ανέ¬έ»οέ³α με τέ·ν Ï€ορεέ¯α εκÏ€έ»έ®ρωσέ·ς των Ï€ροÏ‹Ï€οέ¸έ­σεων».

Στο έ´εύτερο καέ»έ¬έ¸ι, όπως το ονομέ¬έ¶ει ο Π. έ™Ï‰ακειμέ¯έ´έ·ς, Ï€ροτεέ¯νει τέ·ν σύστασέ· ενός μέ·Ï‡ανισμού εÏ€έ¯έ»υσέ·ς τέ·ς σÏέ³κρουσέ·ς, με αέ¾ιοÏ€οέ¯έ·σέ· του έ¬ρέ¸ρου 42,5 τέ·ς Συνέ¸έ®κέ·ς τέ·ς έ›ισαέ²όνας (ανέ¬έ¸εσέ· εκτέ­έ»εσέ·ς αÏ€οστοέ»έ®ς σε κρέ¬τέ·-μέ­έ»έ·). Με Ï€αρέ¬έ»έ»έ·έ»έ· έ²έ­έ²αια ενερέ³οÏ€οέ¯έ·σέ· του έŽÏ€ατου έ•κÏ€ροσÏŽÏ€ου έ³ια τέ·ν Κέ•ΠΠΑ έ³ια τον σκοÏ€ό αυτόν.

Στο τρέ¯το καέ»έ¬έ¸ι Ï€ροτεέ¯νει ο έ¯έ´ιος να Ï€ροχωρέ®σει έ· ιέ´έ­α έ³ια τέ·ν Μεσοέ³ειακέ® έ”ιέ¬σκεÏˆέ· με τέ· συμμετοÏ‡έ® όέ»Ï‰ν των Ï€αρέ¬κτιων κρατÏŽν, αÏ€ό τέ· έ›ιέ²Ïέ· μέ­Ï‡ρι τέ·ν Κύπρο, Ï€ου έ¸α μÏ€ορούσε να συμέ²έ¬έ»ει ουσιαστικέ¬ στέ· έ´ιαέ´ικασέ¯α σταέ¸εροÏ€οέ¯έ·σέ·ς τέ·ς Ï€εριοÏ‡έ®ς.

Παρέ¬έ»έ»έ·έ»α, έ¸α Ï€ρέ­Ï€ει να ενέ¸αρρυνέ¸εέ¯ και έ´ιευκοέ»υνέ¸εέ¯ έ· συμμετοÏ‡έ® τέ·ς Τουρκέ¯ας στο East Med Gas Forum στέ· έ²έ¬σέ· των κανόνων του έ´ιεέ¸νούς έ´ικαέ¯ου.

«Αυτό εέ¯ναι το Ï€ακέ­το τέ·ς έ•υρωπαÏŠκέ®ς έˆνωσέ·ς με τέ· μορÏ†έ® νέ­ας ειέ´ικέ®ς σÏ‡έ­σέ·ς Ï€ρος τέ·ν Τουρκέ¯α. Η έ•έ»έ»έ¬έ´α αÏ€ό τέ·ν Ï€έ»ευρέ¬ τέ·ς έ¸α Ï€ρέ­Ï€ει να το συμÏ€έ»έ·ρÏŽσει με έ´Ïο ρυέ¸μέ¯σεις - έ´εσμεύσεις: (α) ότι έ´εν Ï€ροτέ¯έ¸εται να μετατρέ­Ïˆει το Αιέ³αέ¯ο σε εέ»έ»έ·νικέ® έ»έ¯μνέ·, με ό,τι αυτό συνεÏ€έ¬έ³εται και (έ²) έ´εν εÏ€ιέ¸υμεέ¯ και έ´εν Ï€ροτέ¯έ¸εται να ερέ³ασέ¸εέ¯ έ³ια να αÏ€οκέ»εέ¯σει τέ·ν Τουρκέ¯α αÏ€ό τέ·ν Αν. Μεσόέ³ειο», εÏ€ισέ·μαέ¯νει ο κ. έ™Ï‰ακειμέ¯έ´έ·ς.

Τέ­έ»ος, ο Ï€ρÏŽέ·ν Ï€ρέ­σέ²έ·ς και σύμέ²ουέ»ος του έ¥Ï€ουρέ³εέ¯ου έ•έ¾Ï‰τερικÏŽν, αÏ€οκαέ»ÏŽντας αυτό το Ï€ακέ­το ως «νέ­ο σÏέ³Ï‡ρονο έ•έ»σέ¯νκι», έ¸έ­τει έ­να συέ³κεκριμέ­νο Ï€έ»αέ¯σιο αιρεσιμοτέ®των (conditionalities), όρων, Ï€ροαÏ€αιτουμέ­νων και κριτέ·ρέ¯Ï‰ν Ï€ου έ¸α Ï€ρέ­Ï€ει να εκÏ€έ»έ·ρÏŽσει έ· έ†έ³κυρα.

«Η σχετικέ® έ´ιαέ´ικασέ¯α μÏ€ορεέ¯ να εκκινέ®σει με τέ·ν εέ³κατέ¬έ»ειÏˆέ· του casus belli, τέ·ν Ï€ροσχώρέ·σέ· στέ· Σύμέ²ασέ· έ³ια το έ”έ¯καιο τέ·ς έ˜έ¬έ»ασσας (UNCLOS - 1982), τέ·ν εέ³κατέ¬έ»ειÏˆέ· αμφισέ²έ®τέ·σέ·ς τέ·ς εέ»έ»έ·νικέ®ς κυριαρÏ‡έ¯ας και να Ï€ροχωρέ®σει σε Ï€ερισσότερο σύνέ¸ετες Ï€τυÏ‡έ­ς των σÏ‡έ­σεων. Καταέ»έ·κτικός στόχος έ¸α εέ¯ναι έ· ειρέ·νικέ® εÏ€έ¯έ»υσέ· των Ï€ροέ²έ»έ·μέ¬των και έ· εέ¾ομέ¬έ»υνσέ· των σÏ‡έ­σεων εέ¯τε με έ´ιέ¬έ»οέ³ο - έ´ιαÏ€ραέ³μέ¬τευσέ· - έ´ιεέ¸νέ® έ´ικαιοσύνέ· (έ”έ”έ§) σε μια έ»οέ³ικέ® win-win και έ³ια τις έ´Ïο Ï€έ»ευρέ­ς», καταέ»έ®έ³ει.